Ο Ντόναλντ Τραμπ φημίζεται για την αμετροέπειά του, όμως με την απόφασή του να επιτεθεί στο Χάρβαρντ ξεπέρασε ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό. Το Χάρβαρντ δεν είναι μόνο το πλουσιότερο πανεπιστήμιο στον κόσμο, με περιουσία 53 δισ. δολ., μεγαλύτερη από το ΑΕΠ σχεδόν 100 χωρών, είναι επίσης το αρχαιότερο στις ΗΠΑ. Ιδρύθηκε το 1636, γεγονός που το καθιστά 140 χρόνια παλαιότερο από τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Ο τρόπος με τον οποίο ξεκίνησε αυτή τη διαμάχη ο Τραμπ, έγραψε πριν λίγες ημέρες ο Guardian, δείχνει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήθελε εξαρχής έναν αγώνα χωρίς όρια. Το πεντασέλιδο φυλλάδιο που έστειλε η κυβέρνηση Τραμπ, στις 11 Απριλίου, στον πρόεδρο του Χάρβαρντ, Αλαν Γκάρμπερ, προέβαλλε απαιτήσεις που θα ήταν σχεδόν αδύνατο να αποδεχτεί οποιοσδήποτε ακαδημαϊκός ηγέτης που σέβεται τον εαυτό του.

Ο Τραμπ ζητούσε να επιβλέπει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τις εισαγωγές φοιτητών και να σταματήσουν οι εισαγωγές διεθνών φοιτητών «εχθρικών προς τις αμερικανικές αξίες» – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Επίσης, η κυβέρνηση επέμενε στην επιβολή «διαφορετικότητας απόψεων», ουσιαστικά ιδεολογικού ελέγχου, στους διορισμούς καθηγητών.

Το Χάρβαρντ, το οποίο είχε κάνει κινήσεις συμβιβασμού απέναντι στις κατηγορίες του Τραμπ για αντισημιτισμό στην πανεπιστημιούπολη, τελικά μπήκε στο ρινγκ, τη Δευτέρα 14 Απριλίου.

Σε ένα μήνυμα με τίτλο «Η υπόσχεση της αμερικανικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», ο Γκάρμπερ απέρριψε τα αιτήματα και δήλωσε ότι το Χάρβαρντ «δεν θα παραδώσει την ανεξαρτησία του ούτε θα παραιτηθεί από τα συνταγματικά του δικαιώματα».

Η δύναμη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ήταν πλέον σε σύγκρουση με την πνευματική και θεσμική δύναμη του πιο σεβαστού πανεπιστημίου των ΗΠΑ, γράφει ο Guardian.

Μέχρι την Παρασκευή 18 Απριλίου, βέβαια, ο Λευκός Οίκος έκανε στροφή 180 μοιρών, λέγοντας πως οι απαιτήσεις εστάλησαν κατά λάθος στη διοίκηση του Χάρβαρντ. Η ουσία όμως δεν άλλαξε.

Το Χάρβαρντ έχει ήδη τιμωρηθεί με πάγωμα 2,3 δισ. δολ. από ομοσπονδιακά κεφάλαια και ο Τραμπ απειλεί να τερματίσει το σύνολο των 9 δισ. δολαρίων από κρατικές επιδοτήσεις και να του αφαιρέσει το καθεστώς φορολογικής απαλλαγής. Αυτά θα ήταν πολύ άγρια χτυπήματα, ακόμη και για ένα πανεπιστήμιο με τόσο μεγάλη περιουσία. Το διακύβευμα είναι ακόμη υψηλότερο για άλλα, λιγότερο εύπορα ιδρύματα. 

Το  υπουργείο Παιδείας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης έχει ειδοποιήσει τουλάχιστον 60 πανεπιστήμια ότι θα διερευνηθούν υπό το πρόσχημα του υποτιθέμενου αντισημιτισμού. Σύμφωνα με τους New York Times, κορυφαίοι επιτελείς του Λευκού Οίκου, συμπεριλαμβανομένου του γκουρού της πολιτικής του Τραμπ, Στίβεν Μίλερ, λένε σε ιδιωτικές συνομιλίες τους ότι θέλουν να «γκρεμίσουν» ένα πανεπιστήμιο υψηλού προφίλ για να δώσουν ένα μήνυμα στα υπόλοιπα.

«Αυτές οι επιθέσεις δεν είναι απλώς μια μικρή διαφωνία για την πολιτική», είπε ο Ράιαν Ινος, πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής Διακυβέρνησης στο Χάρβαρντ. «Είναι μια αυταρχική επίθεση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».

Ο Ινος ήταν ένας από τους συγγραφείς, τον περασμένο μήνα, μιας επιστολής που προέτρεπε το πανεπιστήμιο να αντισταθεί και την οποία υπέγραψαν περισσότεροι από 800 καθηγητές. Η επιστολή έφτασε σε μια στιγμή κατά την οποία το Χάρβαρντ φαινόταν έτοιμο να συνθηκολογήσει με τις απαιτήσεις του Τραμπ, όπως είχε κάνει το Κολούμπια.

Οι αρχές του Χάρβαρντ είχαν απομακρύνει τους επικεφαλής του Κέντρου Μεσανατολικών Σπουδών, σε μια κίνηση που ο Ινος και πολλοί άλλοι καθηγητές ερμήνευσαν ως «σαφή παραβίαση της ακαδημαϊκής ελευθερίας». Οταν οι πανεπιστημιακές αρχές πήραν τελικά θέση, τη Δευτέρα, η ανακούφιση ήταν αισθητή.

Τώρα που η μάχη ξεκίνησε, και με την επιβίωση αρκετών πανεπιστημίων να κρέμεται από μια κλωστή, το βάρος πέφτει στο Χάρβαρντ, γράφει ο Guardian: Πρέπει να αντιμετωπίσει τον Τραμπ και να κερδίσει. Ο Ινος λέει ότι είναι κρίσιμο το Χάρβαρντ να παραμείνει ισχυρό απέναντι στον κυβερνητικό εκφοβισμό: «Το Χάρβαρντ δεν μπορεί να χάσει τις δικές του αξίες. Δεν πρέπει να κάνουν τη δουλειά της κυβέρνησης Τραμπ, ακόμη και όταν η πίεση είναι έντονη», είπε.

Είναι ξεκάθαρο, συνεχίζει ο Guardian, ότι εάν το Χάρβαρντ, θωρακισμένο από την ιστορία του και υλικοτεχνικά ενισχυμένο από την περιουσία του, δεν μπορέσει να αντισταθεί σε αυτήν την επίθεση, τότε κανείς δεν μπορεί. Ωστόσο δεν θα είναι εύκολο.

Οι ΗΠΑ είναι γεμάτες με τα λείψανα των ηττημένων αντιπάλων του Τραμπ, από μια λεγεώνα μετριοπαθών Ρεπουμπλικανών, μέχρι κορυφαίους Δημοκρατικούς όπως η Χίλαρι Κλίντον και η Κάμαλα Χάρις, ή ομοσπονδιακών εισαγγελέων που προσπάθησαν να τον χτυπήσουν και απέτυχαν.

Μπορεί το Χάρβαρντ να κάνει κάτι παραπάνω από τα προηγούμενα θύματα του Τραμπ; Μέρος της μάχης θα δοθεί στα δικαστήρια.

Στο μήνυμά του την Δευτέρα 21 Απριλίου, ο Γκάρμπερ αναφέρθηκε σε πιθανή νομική ενέργεια εναντίον του Τραμπ για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου. Λίγες ώρες αργότερα, το Πανεπιστήμιο έκανε, πράγματι, αγωγή στην κυβέρνηση. 

Σε δεύτερο πλάνο, το Χάρβαρντ σκοπεύει να ασκήσει πίεση στους Ρεπουμπλικανούς πολιτικούς στο Καπιτώλιο. Εχει ήδη προσλάβει τη φιλική προς τον Τραμπ εταιρεία Ballard Partners, μια εταιρεία επηρεασμού της οποίας ο ιδρυτής, Μπράιαν Μπάλαρντ, ήταν οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ στη Φλόριντα, το 2016.

Αλλά εκεί όπου θα κριθεί ο αγώνας, σημειώνει ο Guardian, είναι η μάχη για τις καρδιές και τα μυαλά των Αμερικανών.

«Αυτό που έχει σημασία πάνω από όλα είναι η σχέση μεταξύ των Πανεπιστημίων της Αμερικής και του αμερικανικού λαού», είπε η Ντανιέλ Αλεν, η οποία διευθύνει το Allen Lab for Democracy Renovation στο Harvard Kennedy School.

Η Αλεν έχει ήδη νιώσει τις επιπτώσεις των επιθέσεων του Τραμπ. Ενα πρόγραμμα που διευθύνει, για την προώθηση της αγωγής του πολίτη στα σχολεία, λάμβανε επιχορήγηση 6 εκατ. δολ. από το Πεντάγωνο, την οποία έκοψε ο Ελον Μασκ. 

Η Αλεν θέλει να δει το Χάρβαρντ να εκμεταλλεύεται τη στιγμή για να σφυρηλατήσει αυτό που αποκάλεσε σε πρόσφατο άρθρο της, στο Atlantic, «ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με τον αμερικανικό λαό». Προτείνει μια κοινή εκστρατεία όλων των πανεπιστημίων των ΗΠΑ για να «ευχαριστήσουν τον αμερικανικό λαό για την υποστήριξή του».

Το Χάρβαρντ κινήθηκε γρήγορα για να κερδίσει την υποστήριξη του κοινού, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να ευχαριστήσει τους ανθρώπους, επιδιώκει να τους δείξει γιατί πρέπει να το ευχαριστήσουν εκείνοι.

Το πανεπιστήμιο έχει αναδιαμορφώσει τον ιστότοπό του, αντικρούοντας σε αυτόν τις συκοφαντίες του Τραμπ και παρουσιάζοντας μερικά από τα πιο εντυπωσιακά επιτεύγματα του Χάρβαρντ, με έμφαση σε ιατρικές ανακαλύψεις που έχουν αλλάξει αμέτρητες ζωές: νέα θεραπεία για δρεπανοκυτταρικούς ασθενείς, νέους τρόπους εξέτασης του αυτισμού, πρωτοποριακή έρευνα για τον καρκίνο και τη νόσο του Πάρκινσον.

Ο ιστότοπος επιδεικνύει εντυπωσιακές καινοτομίες: το πρώτο μεταπτυχιακό πρόγραμμα των ΗΠΑ στη διοίκηση επιχειρήσεων, το 1908· η πρώτη μεταμόσχευση οργάνων, το 1954· ο πρώτος επεξεργαστής κβαντικών υπολογιστών, το 2023.

Επίσης, ένας χημικός του Χάρβαρντ, το 1854, εφηύρε το μπέικιν πάουντερ, ενώ το 1899 ένας οδοντίατρος του Χάρβαρντ δημιούργησε το πρώτο υποστήριγμα για τα μπαλάκια του γκολφ. 

«Το Πανεπιστήμιο εξηγεί ότι η έρευνα του Χάρβαρντ είναι μέρος της καθημερινότητάς μας και σχετίζεται με τον μέσο άνθρωπο», είπε στον Guardian η Τερέσα Βαλέριο Πάροτ, διευθύντρια στο πρακτορείο συμβούλων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης TVP Communications. «Κάθε πανεπιστήμιο στη χώρα έχει ιστορίες σαν αυτή και μπορούν να μιμηθούν αυτό που κάνει το Χάρβαρντ».

Ολα αυτά περνούν ισχυρά μηνύματα. Εξίσου ισχυρό, όμως, είναι και το μήνυμα του Τραμπ, από την ανάποδη: ο ίδιος αποκάλεσε το πανεπιστήμιο «αστείο», το κατηγόρησε ότι διδάσκει «μίσος και βλακεία» και ισχυρίστηκε ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία και αυτό που αποκάλεσε, παραδόξως, «ασθένεια».

Ολα αυτά δεν διοχετεύονται μόνο στους σχεδόν 10 εκατομμύρια οπαδούς του στο Truth Social και δεν μεταφέρονται μόνο από τα ΜΜΕ στα 77 εκατομμύρια άτομα που τον ψήφισαν τον Νοέμβριο. Ο Τραμπ εκμεταλλεύεται, γράφει ο Guardian, μια ευπάθεια που για χρόνια προβληματίζει το Χάρβαρντ και άλλα πανεπιστήμια κύρους: την αποσύνδεσή τους από το ευρύ κοινό.

Η εμπιστοσύνη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση των ΗΠΑ βρίσκεται σε σταθερή πτώση την τελευταία δεκαετία, από 57% το 2015, σε μόλις 36% το 2024.

Ισως δεν είναι τυχαίο ότι στο ίδιο χρονικό διάστημα το κόστος της ιδιωτικής εκπαίδευσης έχει αυξηθεί αστρονομικά. Το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, οι προπτυχιακοί φοιτητές του Χάρβαρντ θα πληρώνουν σχεδόν 90.000 δολάρια τον χρόνο για δίδακτρα και έξοδα διαβίωσης.

Αυτό κατέστησε τα κορυφαία πανεπιστήμια προσβάσιμα σε εξαιρετικά πλούσιους μαθητές από τη μια πλευρά και από την άλλη σε μαθητές πολύ χαμηλού εισοδήματος που μπορούν να επωφεληθούν από τις υποτροφίες. Εξαιρεί, όμως, την τεράστια μεσαία τάξη των Αμερικανών.

Το Χάρβαρντ τα ξέρει όλα αυτά εδώ και καιρό και δύο μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, ανακοίνωσε ότι οι φοιτητές των οποίων οι οικογένειες κερδίζουν 200.000 δολάρια ή λιγότερα θα σπούδαζαν σε αυτό χωρίς δίδακτρα, ενώ οι φοιτητές των οποίων οι οικογένειες βγάζουν λιγότερα από 100.000 δολάρια δεν θα πλήρωναν ούτε τα έξοδα διαβίωσης.

Ηταν ένα πρώτο βήμα για να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών του κοινού και του θεσμικού κύρους. Το πρόβλημα είναι, σημειώνει ο Guardian, ότι αυτά τα δομικά προβλήματα είναι βαθιά και η πλήρης επίλυσή τους θα πάρει χρόνο. Και το Χάρβαρντ δεν έχει χρόνο.

Ο Τραμπ είναι βέβαιο ότι θα θα συνεχίσει την επίθεση στο Χάρβαρντ και θα προσπαθήσει να το απαξιώσει περαιτέρω ως ένα woke προπύργιο, αποκομμένο από τον αμερικανικό λαό. Ξεχνάει, βέβαια, πολύ βολικά ότι ο ίδιος και οι κολλητοί του είναι όλοι απόφοιτοι της πολύ ελίτ εκπαίδευσης που τώρα χλευάζουν: Ο Τραμπ του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ο αντιπρόεδρός του, Τζ. ΝΤ. Βανς του Γέιλ, και ο Μίλερ του Ντιουκ.

Το Χάρβαρντ πρέπει να ενεργήσει γρήγορα και εύστροφα για να επιβιώσει και ίσως να κερδίσει, καταλήγει ο Guardian. Ο Ινος λέει ότι πρέπει να «χτυπήσει τον Τραμπ στον πυρήνα του»: «Οταν οι αυταρχικοί επιτίθενται στην ελευθερία του λόγου σε ένα πανεπιστήμιο, επιτίθενται στο ίδιο το σύστημα που στηρίζει την ελευθερία στις ΗΠΑ» λέει.

«Αυτό είναι κάτι που όλοι οι Αμερικανοί, ανεξαρτήτως πολιτικής θέσης, πρέπει να απορρίψουν».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News