Αν ο πόλεμος ήταν θέαμα, η πρόσφατη ουκρανική επίθεση με drones εναντίον στόχων απ’ άκρου εις άκρον στην απέραντη ρωσική επικράτεια, θα ήταν το πιο επιτυχημένο σκηνικό εύρημα, εκείνο που αναμφίβολα «έκλεψε την παράσταση». Ο πόλεμος, φευ, είναι κάτι πολύ πραγματικό, στο οποίο οι νεκροί δεν σηκώνονται, με την αυλαία, για το χειροκρότημα, αλλά και τα κατεστραμμένα αεροσκάφη δεν είναι απλώς σκηνικά. Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα πόσα είναι αυτά τα αεροσκάφη, όμως η επίθεση κερδίζει επάξια τον χαρακτηρισμό «άνευ προηγουμένου».

Ηταν, πράγματι, μια επίθεση εκπληκτικής ευρηματικότητας, αδιανόητης κλίμακας και πειθαρχημένης προετοιμασίας. Την 1η Ιουνίου, περισσότερα από εκατό ουκρανικά drones έπληξαν αεροπορικές βάσεις βαθιά μέσα στη Ρωσία, στοχεύοντας βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς, ικανά να φέρουν πυρηνικά όπλα.

Η κλίμακα της επιχείρησης που ονομάστηκε «Ιστός της Αράχνης», αναφέρει το BBC, έγινε σαφής σχεδόν μόλις ξεκίνησε, καθώς εκρήξεις άρχισαν να αναφέρονται σε διάφορες περιοχές σε όλη τη Ρωσία· από το Μουρμάνσκ, βόρεια, πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, μέχρι την περιοχή Αμούρ στα ανατολικά, πάνω από 8.000 χιλιόμετρα από την Ουκρανία.

Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας επιβεβαίωσε ότι επιθέσεις είχαν σημειωθεί σε πέντε περιοχές της Ρωσίας –Μουρμάνσκ, Ιρκούτσκ, Ιβάνοβο, Ριαζάν και Αμούρ– αλλά είπε ότι αεροπλάνα είχαν υποστεί ζημιές μόνο στο Μουρμάνσκ και το Ιρκούτσκ, ενώ σε άλλες τοποθεσίες οι επιθέσεις είχαν αποκρουστεί.

Σε φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν λίγο μετά την επίθεση, ο Βασίλ Μαλιούκ, επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU), απεικονίζεται να κοιτάζει έναν δορυφορικό χάρτη αεροδρομίων, με σημειωμένες εμφανώς τις βάσεις στις οποίες έγιναν οι επιθέσεις (φωτογραφία κάτω).

Η επιχείρηση

Ο Μαλιούκ ανέφερε ότι τα drones εισήχθησαν λαθραία στη Ρωσία μέσα σε ξύλινα κιβώτια τοποθετημένα στο πίσω μέρος φορτηγών. Η οροφές των φορτηγών είχαν τροποποιηθεί, ώστε να ανοίγουν με τηλεχειρισμό.

Τα φορτηγά, στη συνέχεια, οδηγήθηκαν σε τοποθεσίες κοντά στις αεροπορικές βάσεις από οδηγούς που δεν γνώριζαν τίποτε για το φορτίο τους. Από εκεί, τα drones εκτοξεύτηκαν και βρήκαν τους στόχους τους.

Βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο δείχνουν drones να αναδύονται από την οροφή ενός από τα φορτηγά. Ενας από τους οδηγούς των φορτηγών, ο οποίος έδωσε συνέντευξη στο ρωσικό κρατικό πρακτορείο Ria Novosti, είπε ότι ο ίδιος και άλλοι οδηγοί προσπάθησαν να καταρρίψουν τα drones που έβγαιναν από ένα φορτηγό, με πέτρες.

«Ηταν στο πίσω μέρος του φορτηγού και πετάξαμε πέτρες για να τα εμποδίσουμε να πετάξουν, για να τα κρατήσουμε καθηλωμένα», είπε, σύμφωνα με το BBC.

Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες αναφορές από το ρωσικό κανάλι Baza στο Telegram, το οποίο είναι γνωστό για τους δεσμούς του με τις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, οι οδηγοί των φορτηγών από τα οποία απογειώθηκαν τα drones είπαν παρόμοιες ιστορίες: επιχειρηματίες τους είχαν προσλάβει για να παραδώσουν ξύλινα κιβώτια σε διάφορες τοποθεσίες σε όλη τη Ρωσία.

Μερικοί από αυτούς είπαν ότι στη συνέχεια έλαβαν οδηγίες μέσω τηλεφώνου σχετικά με το πού να παρκάρουν τα φορτηγά. Οταν στάθμευσαν, έμειναν άναυδοι βλέποντας drones να βγαίνουν από αυτά.

Σε μια θριαμβευτική ανάρτηση, που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή το βράδυ, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι –ο οποίος επέβλεψε προσωπικά την επιχείρηση– είπε ότι 117 drones χρησιμοποιήθηκαν στην τολμηρή επίθεση, η προετοιμασία της οποίας χρειάστηκε «έναν χρόνο, έξι μήνες και εννέα ημέρες».

Είπε επίσης ότι ένας από τους στόχους βρισκόταν «ακριβώς δίπλα σε ένα από τα γραφεία των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας, FSB».

Από τη Ρωσία έγιναν δηλώσεις για τη σύλληψη ατόμων που σχετίζονται με την επίθεση, αν και ο Ζελένσκι είπε ότι οι άνθρωποι που βοήθησαν στη διεκπεραίωση της επιχείρησης «έχουν φύγει από το ρωσικό έδαφος και είναι πλέον ασφαλείς».

Σε μια ανάρτηση στο Telegram, η οποία έχει πλέον διαγραφεί, οι τοπικές αρχές από την πόλη Ουστ-Κουτ, στην περιοχή του Ιρκούτσκ, ανακοίνωσαν ότι αναζητούν έναν 37χρονο, γεννημένο στην Ουκρανία, σε σχέση με την επίθεση στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Μπελάγια.

Τα drones

Εικόνες που κοινοποιήθηκαν από την SBU δείχνουν δεκάδες μικρά μαύρα drones τακτοποιημένα σε ξύλινα κιβώτια μέσα σε μια αποθήκη, για την οποία ρώσοι στρατιωτικοί bloggers πιστεύουν ότι βρίσκεται στο Τσελιάμπινσκ.

Ο δρ Στιβ Ράιτ, βρετανός ειδικός στα drones, είπε στο BBC ότι τα drones που χρησιμοποιήθηκαν για να χτυπήσουν ρωσικά αεροσκάφη ήταν απλά τετρακόπτερα (drone που λειτουργεί με τέσσερις ρότορες και είναι μία από τις απλούστερες εκδοχές των μη επανδρωμένων αεροσκαφών) που μετέφεραν σχετικά βαριά ωφέλιμα φορτία.

Πρόσθεσε ότι εκείνο που έκανε αυτή την επίθεση «αρκετά ιδιαίτερη» ήταν η δυνατότητα λαθραίας εισαγωγής τους στη Ρωσία και στη συνέχεια εκτόξευσής τους και ελέγχου τους από απόσταση. Ο ίδιος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτό έγινε δυνατό με σύνδεση μέσω δορυφόρου ή διαδικτύου. Ο Ζελένσκι είπε ότι καθένα από τα 117 drones που εκτοξεύτηκαν είχε τον δικό του χειριστή.

Ο Ράιτ υπέδειξε ότι πιθανώς τα drones ήταν σε θέση να πετάξουν χρησιμοποιώντας GPS, αλλά μπορεί οι Ουκρανοί να ξεγέλασαν τα τοπικά ρωσικά μέτρα παρεμβολής χειριζόμενοι τα drones από απόσταση.

Το Κίεβο δεν έχει ανακοινώσει λεπτομέρειες σχετικά με την προέλευση των drones, αλλά από την έναρξη του πολέμου η Ουκρανία έχει γίνει εξαιρετικά αποτελεσματική στην κατασκευή τους, γράφει το BBC, και είναι πιθανό αυτά που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτήν την επιχείρηση να έχουν παραχθεί στην εγχώρια αγορά.

Οι στόχοι

«Η Ρωσία έχει υποστεί πολύ μεγάλες απώλειες», είπε ο Ζελένσκι στη νυχτερινή βιντεοσκοπημένη ομιλία του, την Κυριακή.

Σύμφωνα με την Ουκρανία, 41 στρατηγικά βομβαρδιστικά χτυπήθηκαν και «τουλάχιστον» 13 καταστράφηκαν. Η Μόσχα δεν έχει επιβεβαιώσει καμία απώλεια. Είπε μόνο ότι ορισμένα αεροπλάνα «έχουν υποστεί ζημιές».

Βίντεο που επαληθεύτηκαν από το BBC δείχνουν κατεστραμμένα αεροσκάφη στην αεροπορική βάση Ολενέγκορσκ, στο Μουρμάνσκ και στην αεροπορική βάση Μπελάγια, στο Ιρκούτσκ.

Τα στρατηγικά βομβαρδιστικά που φέρουν πυραύλους και στοχεύθηκαν στην επίθεση πιστεύεται ότι είναι –μεταξύ άλλων– τα Tu-95, Tu-22 και Tu-160. Η επισκευή τους θα είναι δύσκολη και, επειδή κανένα δεν βρίσκεται πλέον σε παραγωγή, η αντικατάστασή τους είναι αδύνατη.

Δορυφορικές εικόνες ραντάρ που κοινοποιήθηκαν από την Capella Space αποκαλύπτουν τουλάχιστον τέσσερα κατεστραμμένα ρωσικά βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς, στην αεροπορική βάση Μπελάγια. Το βίντεο από ένα από τα ουκρανικά drones δείχνει επίσης μια επίθεση σε βομβαρδιστικό Tu-95.

«Σύμφωνα με τους κανόνες του πολέμου, χτυπήσαμε απολύτως νόμιμους στόχους, στρατιωτικά αεροδρόμια και αεροσκάφη που βομβαρδίζουν τις ειρηνικές πόλεις μας», είπε ο επικεφαλής της SBU, Βασίλ Μαλιούκ.

Τα βομβαρδιστικά Tu-95 εξαπέλυσαν μια μεγάλης κλίμακας επίθεση με πυραύλους Kh-101, στην Ουκρανία, μόλις την περασμένη εβδομάδα. Κάθε βομβαρδιστικό μπορεί να μεταφέρει οκτώ κατευθυνόμενους πυραύλους κρουζ και κάθε πύραυλος φέρει κεφαλή 400 κιλών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ουκρανία στόχευσε επίσης στρατιωτικά κατασκοπευτικά αεροσκάφη A-50. Πρόκειται για εξαιρετικά πολύτιμα αεροσκάφη που ενισχύουν την ικανότητα της Ρωσίας τόσο να αναχαιτίζει ουκρανικούς πυραύλους όσο και να εξαπολύει τις δικές της επιθέσεις, γράφει το BBC.

Δεν είναι γνωστό πόσα A-50 έχει η Ρωσία, αλλά τον Φεβρουάριο του 2024 ο επικεφαλής των στρατιωτικών πληροφοριών της Ουκρανίας, Κίριλο Μπουντάνοφ, είπε ότι υπάρχουν μόλις οκτώ. Συνεπώς, οποιαδήποτε απώλεια ή ζημιά σε κάποιο από αυτά, είναι σοβαρό πλήγμα για τη Μόσχα.

Σε ανάρτηση, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η SBU ανέφερε ότι η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» κόστισε στη Ρωσία 7 δισ. δολάρια.

Τα ρωσικά κρατικά ΜΜΕ αποσιώπησαν τις επιθέσεις. Οι τηλεοπτικές εκπομπές της Κυριακής, στη ζώνη υψηλής τηλεθέασης, μετέδωσαν απλώς κάποιες δηλώσεις των περιφερειακών αρχών. Μέχρι το πρωί της Δευτέρας, γράφει το BBC, η ιστορία είχε εξαφανιστεί εντελώς από τα δελτία ειδήσεων.

Οι Ουκρανοί, από την πλευρά τους, πανηγύρισαν για την επιχείρηση, τόσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο και στα δικά τους ΜΜΕ.

«Φυσικά, δεν μπορούν να αποκαλυφθούν όλες οι λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή», έγραψε ο Ζελένσκι στο Telegram, «όμως αυτή είναι μια ενέργεια της Ουκρανίας που αναμφίβολα θα γραφτεί στα βιβλία Ιστορίας».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News