Επί δεκαετίες, οι ΗΠΑ και το Ιράν απέφευγαν να περάσουν την επικίνδυνη κόκκινη γραμμή που θα τους οδηγούσε σε μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση. Ηταν, τελικά, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο «πρόεδρος της ειρήνης» που διέβη τον Ρουβίκωνα επιτιθέμενος στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης. «Ηταν», αναφέρει το BBC, μια «άνευ προηγουμένου στιγμή που προκάλεσε συναγερμό στις πρωτεύουσες όλου του κόσμου».

Η επόμενη κίνηση του Ιράν είναι ακόμη πιο σημαντική. Ο 86χρονος ανώτατος ηγέτης, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος φέρεται να βρίσκεται σε ένα καταφύγιο, έχει περάσει σχεδόν τέσσερις δεκαετίες παίζοντας προσεκτικά ένα επικίνδυνο παιχνίδι εναντίον του πιο ισχυρού εχθρού του για να προστατεύσει το πιο σημαντικό του πλεονέκτημα, την Ισλαμική Δημοκρατία.

«Αν δεν κάνει αρκετά, θα χάσει την υπόληψή του. Αν κάνει πάρα πολλά, θα μπορούσε να χάσει τα πάντα», εκτιμά το BBC. Πράγματι, οι επόμενες κινήσεις του Χαμενεΐ θα είναι πολύ σημαντικές όχι μόνο για την επιβίωσή του, αλλά και για την υστεροφημία του.

Τις τελευταίες δέκα ημέρες, οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στο καθεστώς του Ιράν και τις στρατιωτικές υποδομές του από τον οκταετή πόλεμο της χώρας με το Ιράκ, ο οποίος συνεχίζει να στοιχειώνει την ιρανική κοινωνία. Η είσοδος της Αμερικής στη σύγκρουση αυξάνει εκθετικά την πίεση.

Οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), το Σώμα που ιδρύθηκε μετά την επανάσταση του Ιράν το 1979, προειδοποιούν για σκληρά αντίποινα εναντίον των ΗΠΑ, όμως πίσω από τον πόλεμο λέξεων κρύβονται προσεκτικοί υπολογισμοί για να αποφευχθεί η καταστροφική λάθος κίνηση.

«Αυτός δεν είναι ένας πόλεμος που επιθυμεί το Ιράν», λέει στο BBC ο Χαμιντρεζά Αζίζ, του Συμβουλίου Παγκόσμιων Υποθέσεων της Μέσης Ανατολής. «Ομως, κάποιοι υποστηρικτές του καθεστώτος θεωρούν ότι, ανεξάρτητα από την έκταση της πραγματικής ζημιάς που προκάλεσαν οι ΗΠΑ, η εικόνα του Ιράν ως ισχυρής χώρας και ως περιφερειακής δύναμης, έχει κλονιστεί και για να την αποκαταστήσει οφείλει να απαντήσει».

♦ Διαβάστε: Ο Τραμπ βομβάρδισε, η Αμερική περιμένει

Κάθε πιθανή απάντηση ενέχει κινδύνους, ωστόσο. Μια άμεση επίθεση σε μία από τις περίπου είκοσι αμερικανικές βάσεις στη Μέση Ανατολή, πιθανότατα θα πυροδοτούσε σημαντικά αμερικανικά αντίποινα.

Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, της στρατηγικής θαλάσσιας οδού μέσω της οποίας διακινείται το ένα πέμπτο της παγκόσμιας πετρελαϊκής κυκλοφορίας, θα μπορούσε επίσης να γυρίσει μπούμερανγκ αναστατώνοντας τους άραβες συμμάχους του Ιράν στην περιοχή, καθώς και την Κίνα, τον κύριο αποδέκτη του ιρανικού πετρελαίου. Οι δυτικές ναυτικές δυνάμεις θα μπορούσαν, επίσης, να προσπαθήσουν να προστατεύσουν αυτό το σημαντικό σημείο, προκειμένου να αποτρέψουν σημαντικούς οικονομικούς κραδασμούς.

Οσο για αυτό που το Ιράν θεωρούσε ως την «προωθημένη άμυνά» του, το δίκτυο των πληρεξουσίων του σε όλη την περιοχή, αυτό, σημειώνει το BBC, έχει αποδυναμωθεί από ισραηλινές επιθέσεις και δολοφονίες κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 μηνών του πολέμου.

Δεν είναι σαφές εάν υπάρχει ένα αποδεκτό όριο μέσα στο οποίο το Ιράν μπορεί να απαντήσει χωρίς να προκαλέσει την οργή της Αμερικής.

Υπάρχει προηγούμενο σε τέτοιου είδους κρίσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Πριν από πέντε χρόνια, όταν ο Τραμπ διέταξε τη δολοφονία του διοικητή του IRGC, Κασέμ Σουλεϊμανί, με μια επίθεση με drones στη Βαγδάτη, πολλοί φοβόντουσαν ότι θα οδηγούσε σε κλιμάκωση. Ομως, το Ιράν απάντησε στοχεύοντας τμήματα αμερικανικών βάσεων χωρίς να σκοτώσει προσωπικό ή να προκαλέσει σημαντικές ζημιές.

Η τωρινή περίπτωση είναι κάπως διαφορετική.

Ο Τραμπ, ο οποίος είχε επανειλημμένα εκφράσει την επιθυμία του να «κάνει συμφωνία με το Ιράν» αντί να «το βομβαρδίζει ασταμάτητα», φαίνεται πλέον να είναι σταθερά με το μέρος του Ισραήλ. Περιέγραψε το Ιράν ως τον «νταή της Μέσης Ανατολής», αποφασισμένο να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα, ένα συμπέρασμα που δεν συμμερίζονται οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Ο Τραμπ προτρέπει τώρα το Ιράν να «μιλήσει για ειρήνη». Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, βλέπει τη συμμόρφωση με τις διπλωματικές επιταγές των ΗΠΑ, ως παράδοση άνευ όρων, παρατηρεί το BBC. Οι ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών, μετέφεραν στον ιρανό ομόλογό τους, Αμπάς Αραγτσί, το μήνυμα ότι «η Ουάσινγκτον αναμένει από την Τεχεράνη να μειώσει τον πυρηνικό εμπλουτισμό της στο μηδέν».

Είναι ένα αίτημα που το Ιράν απορρίπτει ως παραβίαση του κυριαρχικού του δικαιώματος να εμπλουτίζει ουράνιο στο πλαίσιο ενός μη στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος.

Πλέον θεωρεί την διπλωματική προσπάθεια του Τραμπ, ως μια περίτεχνη απάτη: Το Ισραήλ εξαπέλυσε τη στρατιωτική του εκστρατεία δύο ημέρες πριν από τον νέο γύρο διαπραγματεύσεων, που θα γινόταν στο Μουσκάτ. Οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο δύο ημέρες αφότου ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι θα έδινε περιθώριο δύο εβδομάδων.

Το Ιράν λέει τώρα ότι δεν θα επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο εξακολουθούν να πέφτουν ισραηλινές και αμερικανικές βόμβες.

«Δεν ήταν το Ιράν, αλλά οι ΗΠΑ που πρόδωσαν τη διπλωματία», δήλωσε την Κυριακή ο Αραγτσί σε συνέντευξη Τύπου στην Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκε με τους υπουργούς Εξωτερικών του 57μελούς Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, οι οποίοι καταδίκασαν «την επιθετικότητα του Ισραήλ» και εξέφρασαν τη «μεγάλη ανησυχία τους σχετικά με αυτήν την επικίνδυνη κλιμάκωση».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν επείγουσα αποκλιμάκωση και μια πορεία για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μέσω διαμεσολάβησης και όχι μέσω πυραύλων.

Επαναλαμβάνουν, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να επιτραπεί στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνική βόμβα. Θεωρούν τον εμπλουτισμό ουρανίου κατά 60% από την Τεχεράνη, ως δυσοίωνη ένδειξη των προθέσεών της.

Το Ιράν είναι πιθανό να υποτιμήσει τη ζημιά στις εγκαταστάσεις του και να επιμείνει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει επιβιώσει από αυτές τις πρωτοφανείς επιθέσεις. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, μπορεί να υπερβάλλουν ως προς τη ζημιά, ώστε ο Τραμπ να μπορεί να διεκδικήσει στρατιωτική νίκη χωρίς να παρασυρθεί σε περαιτέρω επιθέσεις, γράφει το BBC.

Ταυτόχρονα, ο Νετανιάχου θα συνεχίσει να πιέζει τον Τραμπ, όσο οι δικές του δυνάμεις θα συνεχίσουν να επιτίθενται στο Ιράν για να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη ζημιά.

Ο Τραμπ, όμως. δέχεται επίσης πιέσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, από νομοθέτες που λένε ότι ενήργησε χωρίς την άδεια του Κογκρέσου, αλλά και υποστηρικτές του, που πιστεύουν ότι έχει παραβιάσει την υπόσχεσή του να κρατήσει την Αμερική μακριά από μακροχρόνιους πολέμους.

Στο Ιράν, εάν επικρατήσουν οι σκληροπυρηνικοί, ίσως επιταχυνθεί το πυρηνικό πρόγραμμα.

Κι αυτή, καταλήγει το BBC, ίσως είναι η μεγαλύτερη ειρωνεία. Επιδιώκοντας να εξαλείψει την πυρηνική απειλή του Ιράν, ο Τραμπ ίσως αύξησε την πιθανότητα να γίνει το Ιράν πυρηνικό κράτος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News