Η εποχή της πρόγνωσης του καιρού μέσω υπολογιστή άρχισε για τη Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Βρετανίας το 1965 με έναν επεξεργαστή που ήταν μεγάλος όσο ένα δωμάτιο και λεγόταn Comet. Σήμερα, έπειτα από εξήντα χρόνια, στην μετεωρολογική υπηρεσία της Γηραιάς Αλβιώνας λαμβάνει χώρα μια ακόμη τεχνολογική επανάσταση, κινητήρια δύναμη της οποίας είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ).

Οπως αναφέρουν οι Financial Times, η ΤΝ ενισχύει τις προβλέψεις, καθιστώντας τες πολύ πιο ακριβείς, για τα συνεχώς μεταβαλλόμενα καιρικά μοτίβα (όσον αφορά τα νέφη, τις βροχοπτώσεις και τη θερμοκρασία)  τα οποία χαρτογραφούνται σε πραγματικό χρόνο σε μια γιγαντιαία οθόνη στην έδρα της ΕΜΥ της Βρετανίας στην πόλη Εξετερ της νοτιοδυτικής Αγγλίας.

«Βλέπουμε την πιθανότητα μιας πραγματικά σημαντικής αλλαγής στον τρόπο που προβλέπουμε [τον καιρό], η οποία είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοια [με την αλλαγή που σημειώθηκε] όταν αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε υπολογιστές», επιβεβαίωσε, μιλώντας στη λονδρέζικη εφημερίδα, η Κέρστιν Ντέιλ, επικεφαλής TN στην μετεωρολογική υπηρεσία της Βρετανίας. «Απλά τα πάντα έχουν αυξηθεί, περιλαμβανομένων και των δυνατοτήτων μας», πρόσθεσε, αναφερθείσα ειδικά στις ταχέως αυξανόμενες ποσότητες δεδομένων, στην τεράστια υπολογιστική ισχύ για τη διαχείρισή τους και στα νέα μοντέλα για την επεξεργασία τους.

Οπως εξηγούν οι Κλάιν Κούκσον και Μάικλ Πιλ, επιστημονικοί συντάκτες των Financial Times, «η ικανότητα της ΤΝ να εντοπίζει μοτίβα σε τεράστιους όγκους δεδομένων καθιστά τα στροβιλιζόμενα συστήματα της ατμοσφαιρικής φυσικής μια ιδανική ευκαιρία για πειραματισμό με την τεχνολογία. Πιο ακριβείς προβλέψεις και προειδοποιήσεις για σοβαρά καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη δημόσια ασφάλεια και την υγεία, αυξάνοντας παράλληλα την αποδοτικότητα σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Η ΤΝ δύναται να καταστήσει τις μετεωρολογικές προβλέψεις πιο ακριβείς και λεπτομερείς, προσφέροντας νέες δυνατότητες σε διάφορες ομάδες, από τους αγρότες έως τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους», γράφουν οι Βρετανοί.

Η τεχνολογία «εξελίσσεται ταχέως» έχοντας ήδη αναδιαμορφώσει το «nowcasting», όπως αποκαλούνται διεθνώς οι άμεσες προβλέψεις (για τις επόμενες ώρες) οι οποίες καθίστανται ήδη ολοένα πιο ακριβείς. Σήμερα, όμως, «βλέπουμε και τις μεσοπρόθεσμες προγνώσεις -από τρεις έως 15 ημέρες- να αλλάζουν ενώ τώρα εστιάζουμε στις υπο-εποχιακές [από δύο εβδομάδες έως δύο μήνες] προβλέψεις», ανέφερε σχετικά στους Financial Times ο Ρίτσαρντ Τέρνερ, καθηγητής Μηχανικής Μάθησης στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και ερευνητής με ειδίκευση στα μετεωρολογικά μοντέλα πρόβλεψης στο The Alan Turing Institute, το εθνικό κέντρο ΤΝ της Βρετανίας.

Οι αυξημένες δυνατότητες και οι πολλές ευκαιρίες που προσφέρονται έχουν ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον τεχνολογικών κολοσσών (όπως οι Google, DeepMind, Nvidia, Microsoft και IBM οι οποίες έχουν ήδη προβεί σε σημαντικές επενδύσεις) καθώς και νεοφυών επιχειρήσεων που ειδικεύονται στη χρήση της ΤΝ στη μετεωρολογία, όπως οι Brightband και Silurian που εδρεύουν στις ΗΠΑ.

Οπως συνοψίζουν οι δημοσιογράφοι των Financial Times όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στον τομέα μετεωρολογίας και κλιματολογίας, προσπαθούν να βρουν τον καλύτερο τρόπο εφαρμογής της ΤΝ με στόχο την καλύτερη κατανόηση και, κατ’ επέκταση, πρόβλεψη του καιρού. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται εθνικές μετεωρολογικές υπηρεσίες και πανεπιστήμια καθώς και εξειδικευμένες εταιρείες όπως η AccuWeather, η The Weather Company και η DTN, οι οποίες παρέχουν εξατομικευμένες προβλέψεις σε πελάτες από διάφορους τομείς, από την ενέργεια, τις κατασκευές και τη γεωργία έως τις μεταφορές, το λιανικό εμπόριο και τον τουρισμό.

Αλλά το γενικά αισιόδοξο κλίμα χαλάει από την απειλή του περιορισμού της πρόσβασης στα δεδομένα από τα οποία εξαρτώνται τα μετεωρολογικά μοντέλα ΤΝ και το ζήτημα είναι και σε αυτήν την περίπτωση οι πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ. Οπως αναφέρεται στο βρετανικό δημοσίευμα ο Λευκός Οίκος επιδιώκει μεγάλες περικοπές τόσο στη χρηματοδότηση όσο και στο προσωπικό και της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ) δουλειά της οποίας είναι η κατανόηση και η πρόβλεψη των αλλαγών στο κλίμα, τον καιρό, τους ωκεανούς και τις ακτές.

Οι δορυφόροι, οι σημαδούρες, τα αερόστατα και τα ραντάρ της NOAA αποτελούν σημαντική πηγή δεδομένων, τα οποία προσφέρονται ελεύθερα σε μετεωρολόγους και μετεωρολογικές υπηρεσίες όλου του κόσμου, τροφοδοτώντας, έτσι, τα παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης.

Σύμφωνα, όμως, με το προσχέδιο του προϋπολογισμού της κυβέρνησης Τραμπ για το 2026 η χρηματοδότηση της NOAA θα είναι μειωμένη κατά 24% ή 1,5 δισ. δολάρια. Επιπλέον από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ, τον περασμένο Ιανουάριο, περισσότεροι από 500 υπάλληλοι της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, η οποία υπάγεται στην NOAA, απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους. Τις προηγούμενες εβδομάδες, όλοι οι εν ζωή ακόμα, πέντε συνολικά, πρώην διευθυντές της αμερικανικής ΕΜΥ συνυπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή, προειδοποιώντας ότι, εξαιτίας των περικοπών, αρκετοί τοπικοί σταθμοί πρόγνωσης του καιρού είναι, πλέον, υποστελεχωμένοι, και αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και ανθρώπινες ζωές.

Την ίδια ώρα ορισμένοι ανησυχούν ότι οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις θα μπορούσαν να απειλήσουν ακόμη και την ελεύθερη ροή των ανοιχτών (ακόμα) μετεωρολογικών δεδομένων από τα οποία εξαρτώνται οι μετεωρολόγοι όλου του κόσμου. Ωστόσο, αν και όλοι στη μετεωρολογία απεύχονται μια τέτοια εξέλιξη, κάποιοι επισημαίνουν έναν αντισταθμιστικό παράγοντα -την προοπτική των νέων πηγών πληροφοριών.

Η επόμενη γενιά μοντέλων ΤΝ με ειδίκευση στην πρόγνωση του καιρού θα μπορούσε να καταστήσει τις προγνώσεις ακόμη πιο ακριβείς, μέσω της αξιοποίησης τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων από κατά τόπους μετεωρολογικούς αισθητήρες, όπως θερμόμετρα και βροχόμετρα, στοιχεία τα οποία έως σήμερα δεν λαμβάνονται υπόψη από τα παγκόσμια συστήματα πρόγνωσης.

Μιλώντας στους Financial Times ο Σκοτ Χόσκινγκ, ερευνητής με ειδίκευση στις καιρικές προβλέψεις στο The Alan Turing Institute σημείωσε πως σήμερα ανά τον κόσμο βρίσκονται σε διάφορα στάδια ανάπτυξης από είκοσι έως τριάντα μετεωρολογικά μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης, ορισμένα από τα  οποία, μάλιστα, να εφαρμόζονται ήδη δοκιμαστικά από μετεωρολόγους.

«Το πόσο γρήγορα [η ΤΝ] έχει κατακτήσει τουλάχιστον το κομμάτι της πρόγνωσης του καιρού στην επιστήμη μας είναι πραγματικά αξιοσημείωτο», παραδέχτηκε ο Πίτερ Νίλι, ανώτερος αντιπρόεδρος επιστημονικών ερευνών και πρόγνωσης στην The Weather Company, μία από τις κορυφαίες εταιρείες  πρόγνωσης του καιρού στον κόσμο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News