Με αφορμή το Ιρανικό, η Washington Post έβαλε στη ζυγαριά την ισχύ των ΗΠΑ και την ισχύ της Κίνας και απεφάνθη ότι η εξέλιξη της κρίσης απέδειξε το βάρος της πρώτης και το έλλειμμα της δεύτερης. Οι Αμερικανοί δαφνοστεφανώθηκαν από το μέσο της Ουάσινγκτον ως ρυθμιστές, ενώ οι Κινέζοι τοποθετήθηκαν στο περιθώριο, «αν και προσπάθησαν να αυτοπαρουσιαστούν ως ειρηνοποιοί».

Με την ειρήνη δεν κατάφερε κάτι η Κίνα, και ας εξαρτάται απολύτως η βιομηχανία της από το ιρανικό πετρέλαιο. Αντιθέτως, οι ΗΠΑ έριξαν μερικές βόμβες στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και πέτυχαν εκεχειρία (ο Τραμπ, σημειωτέον, σχεδόν παραλλήλισε την επιχείρηση στο ιρανικό «πυρηνικό βουνό» με τη βόμβα στο Ναγκασάκι…)

«Η Κίνα έχει μικρή δυνατότητα να επηρεάσει άμεσα την κατάσταση» δήλωσε ο Γουίλιαμ Φιγκουερόα, ειδικός σε θέματα Κίνας-Ιράν στο ολλανδικό Πανεπιστήμιο Χρόνινγκεν. «Η Κίνα δεν επωφελείται από κανενός είδους ευρύτερη σύγκρουση, αλλά δεν έχει καμία δυνατότητα να επηρεάσει στρατιωτικά αυτή τη σύγκρουση» είπε. Η Κίνα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Μέσης Ανατολής, με τις μισές από τις εισαγωγές της να γίνονται μέσω του Στενού του Ορμούζ, το οποίο η Τεχεράνη εξακολουθεί να απειλεί ότι θα κλείσει.

Από την άλλη πλευρά, το Ιράν υπόκειται σε αυστηρό καθεστώς διεθνών (Δυτικών) κυρώσεων και βασίζεται στις κινεζικές εισαγωγές πετρελαίου. Τον Ιούνιο, μάλιστα, αυτές υπολογίζεται να φθάσουν στα 1,5 εκατομμύρια βαρέλια – όλα τους διήλθαν, διέρχονται και θα διέλθουν από το Στενό του Ορμούζ.

Πάντως υπήρξαν ενδείξεις κάποιας κινεζικής διπλωματίας αυτήν την εβδομάδα, σχολίασε η WP. Την περασμένη Δευτέρα ο αξιωματούχος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Λιού Μπιν, συζήτησε τον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν με τον νέο πρέσβη του Ιράν στην Κίνα, ενώ την περασμένη Κυριακή η Κίνα, από κοινού με τη Ρωσία και το Πακιστάν, πρότεινε σχέδιο ψηφίσματος στον ΟΗΕ περί άμεσης κατάπαυσης του πυρός.

Ακόμα και όταν η Ουάσινγκτον ζήτησε τη βοήθεια του Πεκίνου, αυτό φάνηκε ανίκανο ή απρόθυμο να εμπλακεί στις εντάσεις, λένε οι αναλυτές. Επίσης, την Κυριακή, 22 Ιουνίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε μέσω του τηλεοπτικού καναλιού Fox την Κίνα να ενθαρρύνει το Ιράν να μην κλείσει το Στενό, επικαλούμενος την εξάρτηση της Κίνας από το σημείο. Ο Ρούμπιο είπε ότι τυχόν κλείσιμο ισοδυναμεί με οικονομική αυτοκτονία για το ίδιο το Ιράν. Η Κίνα περιορίστηκε να ανακοινώσει ότι είχε επικοινωνία με την ιρανική ηγεσία, αλλά κατά την WP δεν αποσαφηνίστηκε αν ελήφθησαν κάποια μέτρα.

Οι κινέζοι αναλυτές, όπως ο Λιού Ζονγκγί, ερευνητής σε think tank της Σαγκάης που συνδέεται με την κυβέρνηση, σημείωσαν ότι το Πεκίνο θεώρησε το αίτημα του Ρούμπιο κάπως υποκριτικό, αφού οι ίδιοι οι Αμερικανοί είχαν νωρίτερα βομβαρδίσει το Ιράν και οι Κινέζοι είχαν χαρακτηρίσει αυτούς τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς «παράλογη επιθετικότητα».

«Οι ΗΠΑ ξεκίνησαν τον πόλεμο και τώρα ζητούν από την Κίνα να πείσει το Ιράν να μην κλείσει το Ορμούζ. Αυτός είναι ανόητος, άθλιος χουλιγκανισμός» είπε ο Ζονγκγί. Ο Γκεντάλιαχ Αφτερμαν, αναλυτής του ισραηλινού Πανεπιστημίου Ράιχμαν, σημείωσε ότι οι Κινέζοι δεν ήθελαν να απευθυνθούν στους Ιρανούς ως εντεταλμένοι των Αμερικανών.

Το Πεκίνο έχει προσπαθήσει να παρουσιάσει τον εαυτό του ως ειρηνοποιό στη Μέση Ανατολή και κατά το πρόσφατο παρελθόν, με κινήσεις όπως η μεσολάβηση για ύφεση μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, το 2023, και η συμφωνία για ενίσχυση της ενότητας των παλαιστινιακών παρατάξεων, το 2024. Αλλά οι ειδικοί που συμβουλεύτηκε η WP αποφάνθηκαν ότι η Κίνα δεν πέτυχε πολλά. «Η κύρια παρουσία της στην περιοχή παραμένει εμπορική». Ενώ οι ΗΠΑ είναι εμπλεκόμενες και πολιτικά και στρατιωτικά στη Μέση Ανατολή, έχοντας εκεί αεροπορικές βάσεις, ως αποτέλεσμα μακροχρόνιων συμμαχιών.

Η WP έκανε τη σούμα. Πέρα από τις ανακοινώσεις, έγραψε, οι κινήσεις της Κίνας αποσκοπούσαν στην προστασία των άμεσων συμφερόντων της. Πήρε από το Ιράν περισσότερους από 3.000 πολίτες της και άλλους 500 από το Ισραήλ. Μάλιστα το υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε ένα βίντεο με τίτλο «Επιστροφή στην πατρίδα», με κλιπ κινέζων διπλωματών που περιγράφουν λεπτομερώς την προσπάθεια και με πολίτες που ανεμίζουν σημαίες.

Σε ένδειξη της ανησυχίας του Πεκίνου για το Στενό του Ορμούζ, η Ενωση Εφοπλιστών της Κίνας, ομάδα που υπάγεται στο κινεζικό υπουργείο Μεταφορών, εξέδωσε ανακοίνωση που απαιτεί από όλες τις ναυτιλιακές εταιρείες να καταθέτουν καθημερινές αναφορές από τα πλοία που διέρχονται από το Στενό και τα πέριξ. Το Πεκίνο έχει άλλες σημαντικές πηγές πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, και έχει καταβάλει προσπάθειες για να βρει άλλες οδούς διαμετακόμισης για κρίσιμο ενεργειακό εφοδιασμό, όπως από το λιμάνι Γκουαντάρ του Πακιστάν, ενός νέου έργου υποδομής που χρηματοδοτείται από την Κίνα.

Το Πεκίνο παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του Τραμπ για ενδείξεις σχετικά με την αστάθμητη προσέγγισή του στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ειδικά σε «καυτά» σημεία μεγάλου ενδιαφέροντος για το ίδιο, όπως είναι η Ταϊβάν. Η προθυμία του Τραμπ να επέμβει με βία στο Ιράν, είπε ο Αφτερμαν, μπορεί να κάνει το Πεκίνο να σκεφτεί ότι οι ΗΠΑ είναι πιθανόν να απαντήσουν στρατιωτικά και σε τυχόν κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν. «Ο ρόλος που παίζουν οι ΗΠΑ, που είναι πρόθυμες να εμπλακούν σε συγκρούσεις, ανησυχεί το Πεκίνο και για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και ειδικά για την Ταϊβάν» είπε.

Αλλοι ειδικοί λένε ότι η εμπλοκή του Τραμπ στη Μέση Ανατολή ίσως εκτρέψει την προσοχή μακριά από το Πεκίνο. «Η ισχύς των ΗΠΑ είναι πεπερασμένη» δήλωσε ο Μοχάμεντ Αλσουντάιρι, ειδικός στις σχέσεις Κίνας-Μέσης Ανατολής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας. «Οι ΗΠΑ μπορούν να παρασυρθούν σε τέλμα». Τέλος, η χρήση στρατιωτικής δύναμης από τις ΗΠΑ (και η έλλειψή της από πλευράς Κίνας) ενδέχεται να βοηθήσει το Πεκίνο να αυτοσυστηθεί στον κόσμο ως η πιο ορθολογική παγκόσμια δύναμη, ακόμη και αν η επιρροή του στην περιοχή είναι περιορισμένη, δήλωσε ο Τζον Ντελούρι, ειδικός σε θέματα Κίνας στην Asia Society.

«Ο Σι Τζινπίνγκ βλέπει την Αμερική να έχει κολλήσει ξανά στη Μέση Ανατολή, κάτι που επιτρέπει στον ίδιο να αυτοπροβάλλεται ως ο άνθρωπος που επιλύει ειρηνικά τα προβλήματα, χωρίς βία. Θα ισχυριστεί ότι η Κίνα είναι η υπερδύναμη που χρησιμοποιεί ως όπλα μόνο τη διπλωματία και τη διαπραγμάτευση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News