Οποιος έχει βρεθεί σε εκπομπή που κατεβάζει ξαφνικά αυλαία ξέρει πολύ καλά το κλίμα που επικρατεί τις τελευταίες μέρες. Μία και μόνη έγνοια πλανάται σαν μαύρο σύννεφο πάνω από τα κεφάλια των περισσότερων συντελεστών: πού θα βρω δουλειά τώρα;

Ούτε καμία φοβερή συγκίνηση νιώθει κανείς ούτε και ιδιαίτερα αισιόδοξος είναι σκεπτόμενος ότι η ζωή συνεχίζεται, κάθε εμπόδιο για καλό και άλλα τέτοια κοινότοπα μότο παρηγοριάς. Κοινώς, το βαρύ κλίμα είναι εκείνο που υποβόσκει στην αίθουσα σύνταξης και στα πλατό, με την εργασιακή αγωνία να υπερισχύει. Αλλά ενώ και ο πιο αδαής μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει να κόβεται μια εκπομπή για τον εργαζόμενο εκεί, όταν ανοίγει η κάμερα για τον τελευταίο ασπασμό, τον αποχαιρετιστήριο, όλα κινούνται σε αλέγκρο ρυθμούς και τα γέλια περισσεύουν.

Η τηλεοπτική ψυχαγωγία δεν αντανακλά ποτέ περισσότερη χαρά από τη μέρα που κλείνει τον κύκλο της επειδή την κόβουν, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα βλέπεις να διαδραματίζονται στην οθόνη. Το σκεφτόμουν παρακολουθώντας το «Πάμε Δανάη», την καθημερινή εκπομπή του Mega που έριξε πρόωρα και οριστικά αυλαία μετά από πέντε χρόνια. Η παρουσιάστρια υποδέχτηκε το κοινό με γέλια και χαρές, λες και είχαν γιορτή, ενώ το χαρωπό κλίμα συνεχίστηκε, δίνοντας τη σκυτάλη σε μια αισιόδοξη συγκίνηση στα τελευταία λεπτά.

Δεν είναι η πρώτη ψυχαγωγική εκπομπή που αντιμετωπίζει το κόψιμό της κατ’ αυτόν τον τρόπο. Κι αν έχουν κοπεί αντίστοιχα προγράμματα σε εορταστικό κλίμα ή, έστω, σε ατμόσφαιρα χαλαρή και στο πνεύμα «δεν πειράζει, πάμε γι’ άλλα». Δεν ξέρω πώς πρέπει να υποδεχτείς τον τηλεθεατή στην τελευταία εκπομπή ενός τηλεοπτικού προϊόντος που οι ιθύνοντες του καναλιού κρίνουν αδύναμο να συνεχίσει, αλλά και τόση θετική ενέργεια να ξεχειλίζει από την οθόνη μοιάζει υπερβολική και επιτηδευμένη.

Το «πάμε γι’ άλλα» για τους εργαζόμενους στην τηλεόραση είναι κομματάκι δύσκολο. Εδώ διαβάζουμε κάθε σεζόν δημοσιεύματα που απαριθμούν ονόματα τα οποία μένουν εκτός τηλεοπτικού τερέν, πρόσωπα που παρ’ όλη την υπεραξία τους δεν βρίσκουν πόστο. Με την εκθρόνισή τους καταρρέει και όλη η πυραμίδα από κάτω, η οποία δεν κλείνει συμβόλαια, αλλά δουλεύει για ένα μεροκάματο και μετά τα χαρούμενα φινάλε ξεκινά μια αγχωτική και απογοητευτική Οδύσσεια εύρεσης εργασίας.

Βέβαια, αυτό είναι η τηλεόραση. Ενα αβέβαιο πεδίο που αν βαδίζεις επάνω του πρέπει να ξέρεις ότι ανά πάσα στιγμή θα βρεθείς ναυαγισμένος. Το αμέσως επόμενο που καλό θα ήταν να έχεις κατά νου είναι ότι το προϊόν για το οποίο εργάζεσαι δεν έχει βάθος και ουσία. Προορίζεται κυρίως για χάζι, με αποδέκτες τους εναπομείναντες τηλεθεατές της μικρής οθόνης. Οι οποίοι δεν θα καταλάβουν καν ότι λείπεις από το οπτικό τους πεδίο, αν αποχωρήσεις.

Υπάρχει, αλήθεια, άνθρωπος που να του λείπει η Ελένη Μενεγάκη από την τηλεόραση φέτος που δεν είχε εκπομπή; Δεν νομίζω, και μιλάμε για ένα από τα πιο δυνατά και διαχρονικά χαρτιά της ψυχαγωγίας. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι όλοι πια, πρωταγωνιστές, δευτεραγωνιστές και τελευταίοι τροχοί της αμάξης, είναι αναλώσιμοι και για την οθόνη αλλά και για όσους την ανοίγουν.

Μπορεί να μην το καταλαβαίνουν βέβαια, γιατί το μέσο δίνει μια ψευδαίσθηση σημαντικότητας. Αλλά στην πραγματικότητα σου τη δανείζει για όσο βολεύει και σου την αφαιρεί για να τη δώσει σε άλλους όταν βολεύει περισσότερο. Γι’ αυτό και τα χαρούμενα φινάλε φαντάζουν πια τόσο επιτηδευμένα, σαν να θέλουν να μεταδώσουν αυτή την ψευδαίσθηση σε έναν θεατή που λίγο τον ενδιαφέρει αν υπάρχεις ή όχι και που δεν είναι τόσο χαζός για να σε θεωρεί επί της ουσίας σημαντικό, ενώ δεν είσαι.

Θα ήθελα μια φορά, μία ψυχαγωγική εκπομπή που κόβεται να κάνει ένα διαφορετικό φινάλε, χωρίς υπέρμετρη ευφορία, χωρίς φανφάρες ευγνωμοσύνης και γλυκανάλατες δηλώσεις και χωρίς την αισιοδοξία των ψευδαισθήσεων να βάφει ροζ την οθόνη. Ενα φινάλε που θα αποχαιρετά γειωμένα, βάζοντας στο πλάνο τα αληθινά συναισθήματα και τις αγωνίες των ανθρώπων μπροστά και πίσω από τις κάμερες.

Μια τελευταία πράξη που δεν θέλει να καμουφλάρει την ελαφρότητα της τηλεοπτικής ψυχαγωγίας, ούτε και την ψυχοφθόρα αστάθειά της στις εποχές που διανύουμε. Και που δεν θα φοβάται να δείχνει το πληγωμένο πρόσωπο του ανθρώπινου δυναμικού της ή, τουλάχιστον, δεν θα προσπαθεί να το κρύψει πίσω από τη μάσκα μιας ανυπόφορα εκνευριστικής θετικής ενέργειας.

«Αν κάποιος χαμογελάει όλη την ώρα, μάλλον πουλάει κάτι που δεν λειτουργεί», είχε πει ο αμερικανός κωμικός Τζορτζ Κάρλιν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News