Οι ρώσοι μπλόγκερ που ασχολούνται με τον πόλεμο αποκάλεσαν την ουκρανική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σε αεροπορικές βάσεις της Ρωσίας, «ρωσικό Περλ Χάρμπορ». Πρόκειται, προφανώς για υπερβολή, όσον αφορά το μέγεθος, αλλά όχι τον αιφνιδιασμό (και με γεγονός ότι οι επιτιθέμενοι δέχονταν ήδη επί τρία χρόνια ανηλεείς βομβαρδισμούς από τους πληγέντες). Η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης», οργανωμένη και εκτελεσμένη στα πρότυπα της ισραηλινής Μοσάντ, έπιασε τη Μόσχα στον ύπνο και υπενθύμισε στους ρώσους πολίτες, ακόμη και στα βάθη της Σιβηρίας ή της Απω Ανατολής, ότι δεν είναι πουθενά ασφαλείς.

Η ζωή στις περιοχές αυτές δεν επηρεάστηκε ποτέ άμεσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος για τους κατοίκους τους ήταν σαν να διεξάγεται σε έναν άλλον πλανήτη: ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε διατάξει μια εισβολή χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά πριν από μια τριετία, είχε υποσχεθεί νίκη και με εξαίρεση κάποιους νεαρούς που είχαν πάει να πολεμήσουν, οι κάτοικοι του Μουρμάνσκ, στον Αρκτικό Κύκλο, ή στο Ιρκούτσκ, που ζει στη μακαριότητα της σιβηρικής απομόνωσης, δεν είχαν καταλάβει πόλεμο.

Αλλά ο πόλεμος του Πούτιν έφτασε με δραματικό τρόπο στην πόρτα τους: Από φορτηγά εμπορευματοκιβωτίων, που ήταν σταματημένα σε απόμερα σημεία στάθμευσης, το ένα drone μετά το άλλο άρχισαν να ανεβαίνουν στον ρωσικό ουρανό, πριν βάλουν εναντίον κοντινών αεροπορικών βάσεων, στις οποίες στεγάζονται μερικά από τα πιο πολύτιμα πολεμικά αεροπλάνα της Ρωσίας.

Πέντε αεροδρόμια δέχτηκαν επίθεση την Κυριακή 1η Ιουνίου, γράφει η Telegraph, καθώς η Ουκρανία ξεκίνησε την πιο τολμηρή αποστολή που έχει διεξάγει σε ρωσικό έδαφος από την αρχή του πολέμου. Στόχος της ήταν ο στόλος βομβαρδιστικών της Ρωσίας, που θεωρούνταν εκτός εμβέλειας του Κιέβου.

Τα σύννεφα καπνού υψώνονταν πάνω από τις βάσεις Ολένια και Μπελάγια. Υπερηχητικά αεροσκάφη, αξίας 100 εκατ. ευρώ το καθένα, είχαν μετατραπεί σε πύρινες μπάλες από μη επανδρωμένα αεροσκάφη που κόστιζαν μόνο μερικές χιλιάδες ευρώ. Και το Κρεμλίνο κατάλαβε με τον πιο δραματικό τρόπο πόσο λάθος υπολογισμούς είχε κάνει.

Η Ουκρανία υποστηρίζει ότι κατέστρεψε τουλάχιστον 40 από τα πιο ακριβά και εξελιγμένα βομβαρδιστικά της Ρωσίας· ίσως το ένα τρίτο ολόκληρου του στόλου των στρατηγικών βομβαρδιστικών της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας.

Οι επιθέσεις σημειώθηκαν σε μια πολύ κρίσιμη χρονική στιγμή, λίγες ώρες πριν οι ρώσοι και ουκρανοί αντιπρόσωποι συναντηθούν ξανά στην Κωνσταντινούπολη. Η ειρηνευτική πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ είχε ήδη αρχίσει να κλονίζεται, όμως τώρα, γράφει η Telegraph, το σκηνικό αλλάζει εντελώς.

Η Ουκρανία ίσως επέλεξε τη συγκεκριμένη στιγμή για να στείλει ένα μήνυμα, όμως ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι ο σχεδιασμός της επιχείρησης ξεκίνησε πριν από 18 μήνες.

Το τελικό στάδιο ξεκίνησε λίγες εβδομάδες νωρίτερα, όταν δεκάδες drones εισήχθησαν λαθραία στη Ρωσία, υπό την επίβλεψη της εγχώριας υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, της SBU.

Τα βομβαρδιστικά της Ρωσίας ήταν εξαρχής ο στόχος, αλλά έγιναν προσαρμογές στο σχέδιο από τότε που η Μόσχα μετέφερε μεγάλο μέρος του στρατηγικού αεροπορικού στόλου της βαθύτερα στην ενδοχώρα, ακριβώς για να την προστατεύσει από επιθέσεις.

Τα drones ήταν κρυμμένα σε ειδικά διαμορφωμένα δοχεία, τοποθετημένα μέσα σε νταλίκες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Τα πάνελ οροφής των φορτηγών είχαν τροποποιηθεί, ώστε να ανοίγουν με το πάτημα ενός κουμπιού. Οι οδηγοί δεν είχαν ιδέα τι μετέφεραν.

Κάτοικοι κοντά στη βάση Ολένια, στον Βορρά της Ρωσίας, περιέγραψαν ότι είδαν έναν πανικόβλητο οδηγό να τρέχει γύρω από το φορτηγό του, καθώς τα drones εκτοξεύονταν, το ένα μετά το άλλο, από το πίσω μέρος του.

Αργότερα, γράφει η Telegraph, είπε στην αστυνομία ότι είχε λάβει οδηγίες να παρκάρει το όχημά του σε μια θέση στάθμευσης κοντά στην πόλη Ολενέγκορσκ, όπου κάποιος θα τον συναντούσε.

Δεν έφτασαν όλα τα φορτηγά στους προορισμούς τους. Κάποια βίντεο δείχνουν τουλάχιστον δύο να αυτοκαταστρέφονται καθ’ οδόν.

Δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκαν φορτηγά στον πόλεμο. Το 2020, ένα φορτηγό που μετέφερε εκρηκτικά πυροδοτήθηκε εξ αποστάσεως, στη γέφυρα που συνδέει την Κριμαία με την ηπειρωτική Ρωσία.

Η τωρινή επίθεση ήταν πολύ πιο εξελιγμένη. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποίησαν Τεχνητή Νοημοσύνη για να χτυπήσουν τα αεροσκάφη στα πιο ευάλωτα σημεία τους. Η επίθεση έγινε τόσο γρήγορα, που οι Ρώσοι δεν κατάφεραν να σηκώσουν κανένα αεροπλάνο στον αέρα.

Μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα, η Ρωσία είχε μεταφέρει πολλά από τα στρατηγικά βομβαρδιστικά της σε βάσεις βαθύτερα στην επικράτειά της. Η Ολένια, που βρίσκεται εντός του Αρκτικού Κύκλου, απέχει περισσότερα από 1.600 χιλιόμετρα από τα ουκρανικά σύνορα. Η Μπελάγια, στη Σιβηρία, 4.000 χιλιόμετρα. Μέχρι την Κυριακή, η Ουκρανία δεν είχε χτυπήσει ποτέ σε απόσταση μεγαλύτερη των 1.600 χιλιομέτρων εντός της Ρωσίας.

 

Τα αεροσκάφη που έχουν τη βάση τους στην Ολένια και την Μπελάγια είναι τα κοσμήματα της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας: Το Tu-95 «Bear», ένα βομβαρδιστικό μεγάλου βεληνεκούς, ικανό να μεταφέρει πυρηνικές ή συμβατικές κεφαλές· το Tu-160 «Blackjack», το μεγαλύτερο μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο, και το Tu-22M3 «Backfire», ένα υπερηχητικό σουπερ-εργαλείο.

Οι Ρώσοι δεν είχαν υπολογίσει στην εφευρετικότητα της Ουκρανίας, ή στην απελπισία της, γράφει η Telegraph.

Η Επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» δεν βασίστηκε σε drones ή πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αλλά σε μικρά, φορητά drones, σχετικά απλές συσκευές που έχουν αποδειχθεί καταστροφικές στο πεδίο της μάχης.

Σύμφωνα με ουκρανούς αξιωματούχους, έως και 40 από τα πιο ακριβά και εξελιγμένα βομβαρδιστικά της Ρωσίας εξουδετερώθηκαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο ισχυρισμός δεν έχει επαληθευτεί από ανεξάρτητες πηγές, ωστόσο, όποιος και αν είναι ο τελικός απολογισμός, η Ουκρανία κατάφερε ένα ταπεινωτικό πλήγμα στη Ρωσία και έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα στους δυτικούς συμμάχους της.

Τις ημέρες που προηγήθηκαν της επίθεσης, οι πόλεις της Ουκρανίας είχαν υποστεί μερικούς από τους πιο σκληρούς ρωσικούς βομβαρδισμούς. Δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων και παιδιά. Το Κρεμλίνο δεν έχει δείξει κανένα σημάδι υποχώρησης και είναι πιθανό να πάρει εκδίκηση τις επόμενες ημέρες.

Καθώς οι απεσταλμένοι του προετοιμάζονταν για έναν δεύτερο γύρο διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη, ο Βλαντίμιρ Πούτιν φαινόταν αποφασισμένος να προβάλει ασταμάτητα τη στρατιωτική ισχύ του. Βέβαιος για τη νίκη της Ρωσίας, αγνόησε το κάλεσμα του Κιέβου να παρουσιάσει τα αιτήματά του για διαπραγμάτευση.

Ετσι, λίγες ώρες πριν από την έναρξη των συνομιλιών, ο Ζελένσκι, έστειλε ένα δικό του μήνυμα.

Εχουν υπάρξει και στο παρελθόν συντονισμένες επιθέσεις σε ρωσικά αεροδρόμια, σημειώνει η Telegraph. Στις 13 Αυγούστου πέρυσι, η Ουκρανία στόχευσε τέσσερις αεροπορικές βάσεις στο Κουρσκ, το Βορόνεζ και το Νίζνι Νόβγκοροντ. Ομως, όλες βρίσκονταν σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μιλίων από τα ουκρανικά σύνορα.

Ο «Ιστός της Αράχνης» σχεδιάστηκε σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.

Το βράδυ πριν από την επίθεση, η Ουκρανία υπέστη ίσως την πιο βαριά αεροπορική επίθεση σε μια ούτως ή άλλως αιματηρή εβδομάδα. Το Κίεβο ανέφερε ότι 472 ρωσικά drones και επτά πύραυλοι (βαλλιστικοί και κρουζ) είχαν χτυπήσει στόχους σε όλη τη χώρα. Δώδεκα ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε μια άλλη επίθεση, σε βάση εκπαίδευσης την Κυριακή.

Η εκδίκηση δεν άργησε να έρθει: νωρίς την ίδια μέρα, δύο γέφυρες, στις ρωσικές περιοχές Μπριάνσκ και Κουρσκ, ανατινάχθηκαν καθώς περνούσαν από αυτές τρένα. Στις επιθέσεις σκοτώθηκαν επτά άτομα. Οι ρώσοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν την Ουκρανία.

Ωστόσο, αυτές οι επιθέσεις ήταν απλώς το προοίμιο. Η κύρια επίθεση ήρθε ώρες αργότερα, με πολύ μεγαλύτερες συνέπειες.

Μεταξύ των αεροπλάνων που καταστράφηκαν, σύμφωνα με τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, ήταν ένα A-50 «Mainstay», ένα αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AWACS), αξίας 280 εκατομμυρίων ευρώ. Το A-50 είναι ουσιαστικά ένα ιπτάμενο ραντάρ και σταθμός διοίκησης, κρίσιμο για τον συντονισμό των μαχητικών αεροσκαφών και της αεράμυνας. Η Ρωσία έχει ελάχιστα και θεωρούνται αναντικατάστατα.

Σύμφωνα με αξιωματούχους των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, όλοι όσοι εν γνώσει τους συμμετείχαν στην επιχείρηση επέστρεψαν με ασφάλεια· η αποστολή τους ολοκληρώθηκε με τον πιο επιτυχημένο τρόπο.

Δεν επρόκειτο για το Περλ Χάρμπορ, γράφει η Telegraph. Η ιαπωνική επίθεση σκότωσε 2.403 Αμερικανούς και κατέστρεψε ή προκάλεσε ζημιές σε 347 αμερικανικά αεροσκάφη και 15 πολεμικά πλοία. Η επιχείρηση συγκρίνεται πιο πολύ με την επιδρομή των βρετανικών ειδικών ομάδων SAS, το 1942, στο αεροδρόμιο Σιντί Χαϊνέ, στην Αίγυπτο, όταν οι βρετανοί κομάντος κατέστρεψαν ή προκάλεσαν ζημιές σε 40 αεροσκάφη της Luftwaffe, χρησιμοποιώντας τζιπ με πολυβόλα.

Η επίθεση εκείνη δεν ήταν σημείο καμπής στον Πόλεμο της Ερήμου, αλλά ενίσχυσε το ηθικό των συμμάχων, διέκοψε την εφοδιαστική αλυσίδα του Αξονα και βοήθησε στη σφυρηλάτηση του μύθου των SAS.

Η επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» θα μπορούσε να έχει παρόμοιο αντίκτυπο. Η Ουκρανία θα πάει τώρα στην Κωνσταντινούπολη με ανανεωμένη αυτοπεποίθηση, εξηγεί η Telegraph. Λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της επίθεσης, ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι η αντιπροσωπεία του θα παρευρισκόταν, ορίζοντας τον Ρουστέμ Ουμέροφ, τον υπουργό Αμυνας της Ουκρανίας, ως επικεφαλής της.

Η εμπλοκή του Ουμέροφ στην επιχείρηση αναμφίβολα θα ενοχλήσει πολύ τους Ρώσους που θα κάθονται απέναντί του.

Η ικανότητα της Ουκρανίας να χτυπήσει τόσο βαθιά και με τόση ευκολία είναι σαφώς ντροπιαστική για τη Μόσχα. Αποκάλυψε τρωτά σημεία σε αυτό που θα έπρεπε να ήταν από τις καλύτερα προστατευμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ρωσίας.

Η ζημιά δεν ήταν μόνο συμβολική, καταλήγει η Telegraph. Οι δυνατότητες επιθέσεων μεγάλου βεληνεκούς της Ρωσίας υποβαθμίστηκαν. Επιπλέον, το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο. Είναι πιθανό η Ουκρανία να έχει προκαλέσει υλικές ζημιές άνω τού 1 δισ. ευρώ.

Ακόμα και σε μια χώρα όπου η δημόσια διαφωνία δεν γίνεται ανεκτή, ένα τέτοιο φιάσκο μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει αντεγκλήσεις εντός των ενόπλων δυνάμεων και των επιδραστικών bloggers.

Η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει δεκάδες στρατηγικά βομβαρδιστικά. Αλλά τώρα μπορεί να χρειαστεί να μετακινηθούν ακόμη πιο ανατολικά. Ακόμα και τότε, θα υπάρχει πλέον η παράνοια ότι κανένα μέρος στη Ρωσία δεν είναι πραγματικά ασφαλές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News