Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των πολύμηνων lockdown σε όλον τον κόσμο, οι άνθρωποι έμαθαν και συνήθισαν να μένουν μέσα. Αυτό είχε ως συνέπεια, μεταξύ πολλών άλλων, την κατάρρευση των δαπανών για πάσης φύσεως υπηρεσίες, από γεύματα σε εστιατόρια και ταξίδια στο εξωτερικό έως θεατρικές παραστάσεις και προληπτικές υπηρεσίες υγείας. Αντιθέτως, εκτινάχθηκε η ζήτηση για αγαθά, ειδικά για υπολογιστές και ποδήλατα γυμναστικής στην αρχή, και για τα πάντα στη συνέχεια.

Αναπάντεχα, αυτή η πανδημική αγοραστική τάση αποδείχτηκε αξιοσημείωτα ανθεκτική, περισσότερο ακόμη και από τον κορονοϊό, καθώς συνέχισε να καταγράφεται ακόμη και μετά την περιβόητη επιστροφή στην «κανονικότητα». Το 2023, για παράδειγμα, οι καταναλωτές των 32 πλουσιότερων χωρών του κόσμου εξακολουθούσαν να δαπανούν για υπηρεσίες εκατοντάδες δισεκατομμύρια λιγότερα σε σχέση με το 2019, επιλέγοντας να ξοδεύουν τα χρήματά τους για να αγοράζουν από πολυθρόνες και ψυγεία έως ενδύματα, υποδήματα και κρασιά.

Τότε ο Economist έκανε λόγο για «καταναλωτές ερημίτες», ενώ σήμερα γράφει πως αυτή η «οικονομία του ερημίτη» ανήκει πια οριστικά στο παρελθόν, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες για υπηρεσίες, οι οποίες κατά βάση προσφέρονται εκτός σπιτιού, κυμαίνονται πλέον σε προ-πανδημικά επίπεδα. Παρατηρείται, ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα ανατροπή. «Η ερημιτική οικονομία έχει αντικατασταθεί από μια καταναλωτική αγορά που εξακολουθεί να αποκλίνει από τον προ-πανδημικό κανόνα με σημαντικούς, αν και λιγότερο προφανείς, τρόπους» γράφουν οι Βρετανοί. Σε τι ακριβώς αναφέρονται;

Οσον αφορά την ανάκαμψη των δαπανών για πάσης φύσεως υπηρεσίες, σημείο αναφοράς αποτελούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου από το 2023 έως σήμερα οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη έχουν αυξηθεί κατά 10%, σε πραγματικούς όρους, ενώ οι δαπάνες για τις δημόσιες συγκοινωνίες κατά 21%. Αντίθετα, οι καταναλωτές δεν σπαταλούν πλέον χρήματα για ηλεκτρικά και κηπουρικά εργαλεία, όπως έκαναν πάρα πολλοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Φαίνεται επίσης πως οι Αμερικανοί, τουλάχιστον οι εύποροι, θέλουν και πάλι να περνούν όσο το δυνατόν καλύτερα, με τους αναλυτές του Economist να εκτιμούν πως τα έσοδα των μεγαλύτερων αεροπορικών εταιρειών των ΗΠΑ από premium προϊόντα (όπως τα εισιτήρια business class) είναι αυξημένα κατά 7%, ποσοστό αισθητά υψηλότερο από το 1% της αύξησης των συνολικών εσόδων τους. Παρομοίως, αν και ο τζίρος στα οικονομικά ξενοδοχεία μειώνεται, τα έσοδα πολυτελών εναλλακτικών επιλογών αυξάνονται κατά 8% σε ετήσια βάση.

Αυτές οι τάσεις είναι σαφείς και στην Ευρώπη. Επί τούτου ο Economist επικαλείται την Goldman Sachs, η οποία μεταξύ όλων των άλλων που κάνει, παρακολουθεί επίσης τις τιμές των μετοχών των ευρωπαϊκών εταιρειών που επωφελούνται όταν οι άνθρωποι μένουν μέσα (όπως οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στα τυχερά παιχνίδια) και των εταιρειών που ευδοκιμούν όταν οι άνθρωποι μπαίνουν στον κόπο να ντυθούν και να βγουν από τα σπίτια τους  (όπως τα γυμναστήρια και τα εστιατόρια).

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία του αμερικανικού κολοσσού των επενδύσεων, τα τελευταία δύο χρόνια οι επενδυτές βλέπουν πιο ευνοϊκά τις εταιρείες που θέτουν τους ανθρώπους σε κίνηση. Σύμφωνα με το OpenTable, έναν ιστότοπο κρατήσεων, στη Γερμανία ο αριθμός των καθήμενων πελατών σε εστιατόρια στις αρχές του τρέχοντος μήνα ήταν κατά 10% υψηλότερος συγκριτικά με έναν χρόνο πριν.

«Κατά μία έννοια, δηλαδή, η Covid-19 ανήκει πραγματικά στο παρελθόν» σημειώνουν οι δημοσιογράφοι του Economist. Ποια είναι, λοιπόν, η μεγάλη ανατροπή σε σχέση με την προ-κορονοϊού εποχή όσον αφορά τις καταναλωτικές συνήθειες; «Η πανδημία συνεχίζει να ρίχνει μια βαριά σκιά. Γιατί, παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι βγαίνουν από τα σπίτια τους, το κάνουν ολοένα περισσότερο μόνοι τους» απαντούν.

Η Airbnb αναφέρει ότι οι αναζητήσεις για μοναχικά ταξίδια ήταν αυξημένες κατά 80% φέτος την άνοιξη σε σύγκριση με πέρυσι την ίδια εποχή. Σύμφωνα με επίσημα βρετανικά στοιχεία, οι ταξιδιώτες χρησιμοποιούν συχνότερα αυτοκίνητα ή ταξί, τα οποία προσφέρουν ιδιωτικότητα, παρά τις δημόσιες συγκοινωνίες, οι οποίες δεν προσφέρουν. Οι άνθρωποι είναι επίσης λιγότερο πιθανό να μοιράζονται τα γεύματά τους, με περισσότερους από το ¼ των Αμερικανών να δηλώνουν ότι τρώνε μόνοι τους. «Η οικονομία του ερημίτη ανήκει στο παρελθόν. Τη θέση της πήρε η οικονομία του μοναχικού καταναλωτή» σχολιάζουν οι Βρετανοί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News